ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

چهارمین جایزه حمایت از حیوانات به ژاله فتوره چی اهدا شد

 

نشان خروس سپید به " ژاله فتوره چی " رسید

نشان "خروس سپید" چهارمین جایزه سالیانه انجمن حمایت از حیوانات اصفهان، امسال به یک شهروند فعال در حوزه محیط زیست و حمایت از حیوانات اهدا شد. دبیر انجمن حمایت از حیوانات اصفهان، با اعلام این خبر گفت: همزمان با جشن بهمنگان، انجمن حمایت از حیوانات اصفهان، نشان خروس سپید را به خانم " ژاله فتوره چی" به دلیل بیش از 10 سال فعالیت زیست محیطی و حمایت وی از حیوانات اهدا کرد. به گفته دبیر انجمن، سرکار خانم ژاله فتوره چی نماد شهروندان مسئولیت شناس و مهربانی است که داوطلبانه و عاشقانه برای حیوانات و محیط زیست دل می سوزانند و تلاش می کنند، شهروندانی که بیشتر از چندین انجمن و یا ده ها کارشناس به دیگر آفریده های خدا خدمت می کنند. مهندس سپهر سلیمی، در مورد سابقه اهدای نشان خروس سپید به فعالان حمایت از محیط زیست و حیوانات توسط این انجمن گفت: از سال 85 مقرر شد تا هر سال با اعلام فراخوان کشوری یکی از فعالان این عرصه انتخاب و معرفی شود. وی ادامه داد: نخستین نشان خروس سپید به شهید "شاهکو محلی" یکی از محیط بانانی که در حین خدمت شهید شد، اهدا شد و در سال 86 نیز این نشان به انجمن یوزپلنگ ایرانی که در زمینه حفظ گربه‌سانان ایرانی فعالیت می ‌کند، تعلق گرفت. وی ادامه داد: سال گذشته نیز این نشان از سوی انجمن حمایت از حیوانات اصفهان به بیژن فرهنگ دره‌شوری، به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه حفظ و احیاء لاک‌پشت پوزه عقابی در منطقه قشم اهدا شد.  

ادامه مطلب ...

دو گفت و گو درباره شب یلدا

 

 شب یلدا با رسانه ها

همزمان با شب یلدا دو گفت گو داشتم با دو رسانه فارسی زبان که برای آگاهی دوستان نشانی های آن ها را در زیر می آورم. نخست گفت و گویی با شهرزاد نیوز که زحمت تنظیم آن را سرکار خانم مریم رئیس دانا کشیدند و در سایت شهرزاد نیوز منتشر شده است. خانم رئیس دانا در این گفت و گو  پرسش های خوبی را درباره دیرینگی جشن شب یلدا و  آذین بندی سرو یلدا و همچنین جایگاه واژه « یلدا » در زبان فارسی مطرح نمودند. دیگری گفت و گوی کوتاهی با رادیو زمانه است که سرکار خانم مینو صابری ترتیب دادند و در کنار گفت و گوی شنیدنی استادان بزرگوارم جناب آقای دکتر رضا عبدالهی و آقای محمد علی دادخواه که از باورهای کهن درباره شب یلدا سخن می گویند، در سایت رادیو زمانه برای خواندن و شنیدن در دسترس است.

یلدا در کنار سروهای همیشه سبز

 

درخت سرو در شب یلدا به یاد جوانان آزاده میهن

درخت همیشه سبز سرو، در فرهنگ ایران پیوندی جاودانه با مهر تابان دارد و نشان آزادگی و پایداری در برابر سردی و سیاهی و تباهی نیروهای اهریمنی است. از این روی برپایه یک آیین کهن، ایرانیان در بلندترین و سیاه ترین شب سال به امید فرارسیدن صبح صادق، درخت سرو را با نمادهایی از مهر می آراستند و شب یلدا را تا برآمدن پرتوهای زندگی بخش مهر، با همنشینی سروهای آزاد به صبح می رساندند. امسال در شب یلدا، به یاد همه جوانان آزاده ای که در راه آزادی میهن جان سپردند، نهال های درخت همیشه سبز سرو را با روبان های سبز و سپید و سرخ می آراییم و با آرمان های سبز آنها  برای میهن، پیمانی جاودانه خواهیم بست.   

جشن آذرگان

 

جشن آذرگان در یک نگاه

نام جشن : آذرگان. زمان برگزاری : در نُهمین روز از آذرماه که نام روز و ماه یکی می شود یعنی روز آذر در  ماه آذر ، جشن « آذرگان » برگزار می شود. انگیزه برگزاری : فرخندگی هم نامی روز و ماه به نام ایزد آذر و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان. نگاهی به جایگاه آذر در فرهنگ ایران : « آذر » در اوستا « آتَر/ آتَرش» و در پهلوی « آتُر / آتَخش » و در فارسی امروز « آذر / آتش » است. آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزداست برای همین گاه او را در شمار امشاسپندان آورده اند. در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده های طبیعی ستودنی است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده های هستی جاری می سازد و با نور خود که نشانی از آذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می بخشد پس « سوی پرستش » اهورا مزداست و آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می کنند. جشن آذرگان از جشن های ویژه آتش در فرهنگ ایران است که در ستایش آذر اهورایی برگزار می شود.

ادامه مطلب ...

روز جهانی کورش بزرگ

 

منش کورش بزرگ

راهگشای جنبش آزادی خواهی مردم ایران

کورش در سرزمین مهر دیده به گیتی گشود و در این سرزمین بالید. سرزمینی که آیین مهر هزاران سال در رگ و ریشه مردمانش جاری بوده و هست و از اینجا به بخش های گسترده ای از جهان دیروز و امروز گسترش یافته است. از این روی، در روزگارانی که حاکمان ستم پیشه به شمار بی گناهانی که در کشورگشایی ها کشتند، می نازیدند، منشور آزادی بخش کورش بزرگ، نوید بخش آزادی ملت ها شد و مردمان سرزمین هایی که تشنه صلح و عدالت بودند یکی پس از دیگری دروازه های سرزمین خود را بر روی کورش و یارانش و پیام صلح و دوستی جهانی آنان، گشودند و چنان شد که آوازه « کورش » فرزند برومند فرهنگ ایران به عنوان بزرگترین ناشر حقوق بشر در سراسر جهان پیچید و دیروز و امروز دوست و دشمن جایگاه بلند او را در گسترش عملی و فکری حقوق بشر در جهان ستوده و می ستایند. مشعل حقوق بشری که کورش بزرگ برافروخت هنوز نیز روشنی بخش زندگی ملت های سیه روز و دربند است، همچنین همگرایی همه جانبه همه اقوام و تیره های ایرانی و دوستداران فرهنگ ایران زیر پرچم همبستگی ملی از بزرگترین دست آورهای هنر رهبری کورش بزرگ است.

ادامه مطلب ...

روز کورش، روز بزرگداشت حقوق بشر

 

روز جهانی کورش بزرگ

روز بزرگداشت حقوق بشر در فرهنگ خردمدار ایران

پنج سال پیش، هنگامی که برای اولین بار « کمیته بین المللی نجات پاسارگاد » روز 29 اکتبر ( هفتم آبان ) را ـ که سالگشت روز ورود کورش بزرگ به بابل در 2500 و اندی سال پیش و صدور منشور حقوق بشر او است ـ به عنوان روز جهانی کورش بزرگ اعلام داشت و مردمان جهان و به خصوص ایرانیان را برای نجات آرامگاه و خانه او ـ که می رفت تا به دست حکومت اسلامی ویران شود ـ فرا خواند، هرگز گمان نمی رفت که این روز به چنین سرعتی در میان ایرانیان رسمیت پیدا کند. ایرانیان فرهنگ دوست و رسانه های خارج از ایران و وبلاگ ها و سایت های علاقمند به فرهنگ ایرانزمین در سراسر جهان، و از جمله ایران، با کمترین توان مادی و با بیشترین شور خود در بزرگداشت این روز شرکت کردند و از انسانی گفتند که در زمانه ای که دنیا جز بیداد و توحش نمی شناخت و تصوری از « حقوق انسان ها » مطرح نبود، اولین منشور حقوق بشر را از سوی ایرانیان به جهان هدیه کرد. 

ادامه مطلب ...

روز جهانی کورش بزرگ

 

روز 29 اکتبر، روز کورش بزرگ،

و سالگرد صدور اولین منشور حقوق بشر، را گرامی بداریم

25 قرن قبل، در زمانه ای که توحش بر زندگی انسان ها چیرگی داشت، بیانیه ای انسان مدارانه و متمدنانه بر کتیبه ای خطاب به مردم « چهار گوشه جهان »  نوشته شد که به مسائلی مهم در ارتباط با حقوق انسان می پرداخت؛ مسایلی که نه تنها در آن زمانه که قرن های قرن پس از آن و حتی امروزه نیز می تواند الهام بخش همه کسانی باشد که به انسان، و حقوق او باور دارند. این بیانیه که به نام «منشور کوروش بزرگ» شناخته می شود، بر الغای تبعیضات نژادی و ملی، آزادی انتخاب محل سکونت، الغای برده داری، آزادی دین و مذهب و تلاش برای صلح پایدار میان ملت ها تاکید کرده است. این منشور، که از سوی مردمان ایران زمین و از زبان رهبر سیاسی خود کورش بزرگ، پایه گذار اولین امپراتوری جهان به بشریت هدیه شده، در سال 1971 از سوی سازمان ملل متحد به عنوان اولین اعلامیه حقوق بشر جهان شناخته شد و بدین سان، این افتخار به نام ایران، به عنوان مهد نخستین اعلامیه حقوق بشر، در تاریخ جهانی ثبت شد.

ادامه مطلب ...

جشن خُردادگان

 

جشن خُردادگان در یک نگاه

نام جشن : خُردادگان. زمان برگزاری : روز خرداد ( ششمین روز  ماه ) از ماه خرداد ( سومین ماه سال ). انگیزه برگزاری : فرخندگی هم نامی روز و ماه به نام امشاسپند خرداد و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان. مفهوم امشاسپند خرداد: « خرداد » در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُـردات» یا « هُردات » به معنی رسایی و کمال است که در گات ها یکی از فروزه های اهورا مزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورا مزدا است. خرداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب ها در این جهان خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می کند از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می شود. در گات ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب ها و گیاهان اند که به یاری مردمان می آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می دهند. در یسنا، هات 47، آمده است که اهورامزدا رسایی خرداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.

ادامه مطلب ...

پژوهشی در تاریخچه دعای تحویل سال

 

نگاهی به پیشینه نیایش گردش سال

شاهین سپنتا

منظور از اصطلاح « تحویل سال » که با عبارت های دیگری همچون « تحویل سنه » ، « سال گردش » ، « حلول سال » یا « گردش سال » نیز شناخته می شود،  لحظه ای است که  انتقال برج دوازدهم سال یا برج فلکی « حوت » یا  « ماهی » به برج اول سال یا «حمل» یا « بره » انجام می شود. این لحظه، هنگام آغاز اعتدال بهاری در نیمکره شمالی و همزمان با اعتدال پاییزی در نیمکره جنوبی است و در آن هنگام خورشید از استوای زمین می‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. پس از آن که "تحویل سال " انجام می شود، « نوروز » که نخستین روز سال نیز هست، فرا می رسد. هنگام گردش سال از دیرباز نزد ایرانیان و همه مردمان کشورهای گستره فرهنگی نوروز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است و همه ساله در آستانه نوروز، برپادارندگان این جشن کهن در کنار خوان نوروزی یا سفره هفت سین، چشم به راه هستند تا "هنگام گردش سال " فرا رسد و سال نو با رسیدن فروردین ماه و بهاران زیبا آغاز شود. یکی از آیین های ویژه هنگام گردش سال، خواندن « نیایش گردش سال» یا «دعای تحویل سال» است که خانواده های ایرانی با توجه به باورهای خود در این هنگام نیایشی را می خوانند و دعایی که به صورت رسمی از رسانه ها پخش می شود، این دعای معروف است: « یا  مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الا احسن الحال. »

ادامه مطلب ...