در جشن سازههای آبی شوشتر
میزبانان اصلی غایب بودند
فرهاد رهبری (مدیر انجمن بوم آب و آفتاب)
سال گذشته در چنین روزهایی بود که پرونده ثبت جهانی مجموعه آبی تاریخی آبشارهای شوشتر مورد پذیرش سازمان یونسکو قرار گرفت و پس از تلاش و کوشش فراوان کارشناسان و دوست داران میراث فرهنگی بالاخره این مجموعه بی نظیر ، به سیاهه (لیست) میراث جهانی پیوست و به عنوان دهمین اثر جهانی ثبت شده ایران در این فهرست قرار گرفت، آن هم با شروطی و رفع برخی موانع و مشکلاتی که اگر رفع نشوند خطر خروج این اثر از فهرست میراث جهانی وجود دارد. پس از این اعلام، که شادمانی مردم را همراه داشت مسئولین فرهنگی استان و دیگر سازمانهای مرتبط و همچنین میراث فرهنگی کشور اعلام نمودند جشن باشکوه و درخوری به عنوان "جشن ملی سازههای آبی شوشتر" برپا میدارند که مردم شوشتر و علاقهمندان میراث هم در آن حضور خواهند داشت. وعدههای کاذبی که این شور و هیجان را علی رغم همه تدارک دیدنها و آماده سازیها به واقعیت نزدیک نکرد.
ادامه مطلب ...
وطن، عشق تو افتخارم !
فرید صلواتی روزنامهنگار جوان و پرشور اصفهانی است که همواره با قلم و کلامش از آرزوی آزادی و آبادی وطن میگوید. نگاه متفاوت فرید به ریشه بسیاری از گرفتاریهای میهن و ملت را در تازهترین آلبوماش با نام «قناری حصاری» میتوان دریافت. فرید در یکی دیگر از آثارش با نام «وطن» از لالهزار میهن یاد میکند. فرید و سارا، در این سرود بارها از عشق خود به وطن میگویند و به آن افتخار میکنند. فرید میگوید: "سرود «وطن» را برای وطنی خواندهام که سالهاست، درفش کاویانش بر زمین مانده است." کار تنظیم آهنگ این سرود را «هومن همامی» برعهده داشته است که اقتباسی از موسیقی فیلم سینمایی z ساخته آهنگساز بزرگ یونانی میکیس تئودوراکیس (Mikis Theodorakis) است. این سرود میهنی را از این نشانی میتوانید بردارید و بشنوید.
جلوههایی از اصفهان در59 سال پیش
به تازگی شرکت گوگل با استفاده از آرشیو عکس مجله لایفLIFE) ) یک گالری عکس راهاندازی کرده و میلیونها عکس تاریخی را که بیش از ۹۰ درصد آنها تاکنون منتشر نشده بود، در اینترنت منتشر نموده است. مجله لایف از سال ۱۹۳۶ تا اواسط سال ۲۰۰۷ توسط تیم انتشاراتی هفتهنامه آمریکایی تایم منتشر شد و به صورت تخصصی به عکاسی خبری پرداخت. در میان دو میلیون عکسی که گوگل تا به حال از آرشیو مجله لایف منتشر کرده، بیش از 100 قطعه عکس مربوط به ایران است. در این مجموعه، عکسهایی از دکتر محمد مصدق در دادگاه نظامی، عکسهای خانوادگی محمدرضا شاه پهلوی و آیین ازدواج او با ثریا و شهبانو فرح، آموزش و پرورش و صنعت در ایران، تصاویری از هویدا، زندگی روزانه مردم، مراحل ساخت سد کرج، تصاویری از شهرهای تهران و اصفهان و شیراز در دهههای ۲۰ و ۳۰ خورشیدی و عکسهایی از اداره اطلاعات و روابط فرهنگی آمریکا در تهران دیده میشود. عکسهای این مجموعه متعلق به پنج عکاس است، اما بیشترین تعداد عکسهای ایران اثر دمیتری کسل (Dmitri Kessel) عکاس اوکراینی است. گوگل اعلام کرده در حال اسکن کردن ۱۰ میلیون قطعه عکس دیگر از آرشیو مجله لایف است که بهتدریج، به این مجموعه اضافه خواهد شد. در این مجموعه، عکسهایی با کادربندی و کیفیت خوب از جلوههای زیبای میدان نقش جهان و بازار اصفهان در سال 1951 میلادی ( 59 سال پیش ) به چشم میخورد که در ادامه می توانید ببینید:
ادامه مطلب ...
خانههای تاریخی اصفهان، بخش سوم:
خانه تاریخی شیرمحمدی
مهدی فقیهی (میراث پژوه)
در بدنه شرقی خیابان چهارباغ پایین، دقیقا مقابل ورزشگاه تختی، کوچه ای به نام «آقا جان بیک» ما را پس از طی مسافتی حدود ٥٠ متر به خانهای قدیمی به نام «شیرمحمدی» میرساند که ورودی آن دقیقاً نبش خمیدگی گذر مجاور قرار گرفته است، این خانه تاریخی که بخشی از یک بنای بسیار بزرگتر بوده در سالهای اخیر از بافت اصلی بنا جدا شده و به خانهای مجزا تبدیل شده است. سوای بخشهایی از تالار(1) شاهنشین این خانه تاریخی که تخریب کمتری در آن راه یافته، بقیه قسمتها در گذشته به خاطر دخل و تصرفات ناشیانهای که در آنها صورت گرفته، صدمات جبران ناپذیری را متحمل شده است به طوری که تا حد زیادی از اصالت قاجاری خود دور گردیده و از ارزش تاریخی آن کاسته شده است. این بنا که کار احیا و مرمت آن به تازگی به پایان رسیده است در جبهه بیرونی خود دارای دیواری مرتفع که با اندودی از کاهگل و قاببندیهای(2) مزین به حاشیههای گچی که معرف فضاهای داخلی خانه هستند، میباشد.
ادامه مطلب ...
سندی نویافته به قلم استاد سعید نفیسی درباره تالار اشرف
تالار اشرف یکی از بناهای زیبای اصفهان است که با همه ویژگیهای یگانهاش، نسبت به دیگر بناهای تاریخی این شهر کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از معدود گزارشها در مورد تالار اشرف و بناهای پیرامونش، گزارش نویافتهای نوشته استاد سعید نفیسی است که در این فرصت، پس از مروری کوتاه بر زندگینامه استاد نفیسی به معرفی آن میپردازم. سعید نفیسی، در 18 خردادماه 1274 خورشیدی در تهران دیده به گیتی گشود و پس از پایان دوره متوسطه تحصیلات خود را در سویس و فرانسه به پایان برد و در سال ۱۲۹۷ خورشیدی به ایران بازگشت. وی ابتدا در دبیرستانهای تهران به تدریس زبان فرانسه پرداخت و سپس در وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه مشغول خدمت شد. او در کنار کار روزنامه نگاری که شیفته آن بود، در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و به کار آموزش در مدارس علوم سیاسی،دارالفنون، مدرسه عالی تجارت و مدرسه صنعتی پرداخت. استاد نفیسی از سال 1313 به تدریس در دانشکدههای حقوق و ادبیات دانشگاه تهران مشغول شد و سپس به عضویت فرهنگستان درآمد. سعید نفیسی که سالهای آخر عمر را در پاریس زندگی میکرد، هنگامی که برای شرکت در نخستین کنگره ایرانشناسان به تهران بازگشته بود در ۲۲ آبان ۱۳۴۵ خورشیدی درگذشت.
ادامه مطلب ...
خانههای تاریخی اصفهان، بخش دوم:
خانه تاریخی صیفور قاسمی: خانه گردشگری
مهدی فقیهی ( میراثپژوه )
خانه صیفور قاسمی در ضلع غربی خیابان حکیم، در کوچه مقابل مسجد تاریخی حکیم و در محله قدیمی گرک یراق واقع شده است. این بنا که از ساخته های اواخر دوره قاجار به شمار میآید، به سبک و سیاق معمول (1) آن زمان ساخته شده و بنابر اطلاعات موجود(2) مالک آن یکی از نوادگان ظلالسلطان(3) حاکم وقت اصفهان بوده است، ولی در حال حاضر این خانه تاریخی به نام آخرین مالکش صیفور قاسمی نامیده میشود. نمای بیرونی این خانه که در ضلع جنوبی و هم جوار با کوچه قرار دارد با آجر چینی خفته به شکل نیمانیم(۴) و قاببندیهای (5) متعدد داخل دیوار که پنجره هایی را در خود جای دادهاند تزئین یافته است. ورودی این بنا که در قاب بزرگ آجری با پوشش قوسی شکل قرار گرفته قبلا در میانه جبهه جنوبی قرار داشته که پس از مرمت ساختمان اندکی به گوشه جنوب شرقی متمایل گشته است. برای ورود به این خانه تاریخی از درب چوبی دو لته ای(6) که به شیوه سنتی ساخته شده گذر میکنیم و به محوطه کریاس(7) خانه وارد میشویم.
ادامه مطلب ...
44 سازمان غیر دولتی خواستار شدند:
در یزد، جلوی یک اشتباه بزرگ تاریخی را بگیرید
به دنبال ازسرگیری احداث ساختمان کتابخانه مرکزی یزد بدون در نظر گرفتن مصوبات قبلی استانی و کشوری در خصوص تعدیل طبقات فوقانی برای جلوگیری از تخریب منظر بافت تاریخی یزد، 44 سازمان غیردولتی دوستدار میراث فرهنگی از سراسر کشور با انتشار بیاننامهای به مسئولان هشدار دادند که جلوی این اشتباه بزرگ تاریخی را در یزد بگیرند و کتابخانه را بهگونهای بسازند که منظر بافت تاریخی شهر یزد آسیب نبیند تا به پیآمدهای تلخی، مانند به عقب افتادن ثبت جهانی بافت تاریخی شهر کهن یزد، ختم نشود. متن بیانیه سازمانهای مردمنهاد در این مورد به شرح زیر است:
ادامه مطلب ...
پُل تاریخی چوم زیر بار سنگین خودروها
شاهین سپنتا - معصومه شهباز
در شش کیلومترى شرق پُل شهرستان، در شرق اصفهان و در یک کیلومتری جاده اصفهان–دشتی، در ابتدای دشت «کرارج-براآن» در نزدیکی روستای «اشکاوند» و در کنار روستای «قلعهچوم»، پُلی تاریخی به نام «چوم» بر بستر زاینده رود آرمیده است. پل چوم که نمایی همانند پُل تاریخی شهرستان دارد، بر بنیانی کهنتر از دوره صفوی ساخته شده اما ساختار امروزی آن یادگار دوره صفوی است. برای شناخت بهتر موقعیت این پل تاریخی شایسته است که نگاهی کوتاه به ریشهیابی نام پُل چوم و روستای قلعه چوم داشته باشیم: استاد محمد مهریار، در «فرهنگ جامع نامها و آبادیهای کهن اصفهان»، واژه چوم را دگرش یافته «گوم» یا «کوم» به معنی قنات یا آبی که از قنات به دست میآید، میداند و یادآور میشود که نام روستاهای دیگر ایران همچون چومان (در بانه و پیرانشهر) و چومه (در خرمشهر) نیز با این واژه همریشه است.
ادامه مطلب ...
29 سازمان غیردولتی با انتشار بیانیه خواستار شدند:
تپه تاریخی گونسپان را از نابودی نجات دهیم
29 سازمان مردم نهاد از سراسر کشور با انتشار بیانیهای مشترک، با اعلام این خبر که تپه تاریخی گونسپان بهعنوان یادگاری از چندین هزار سال تمدن ایرانیان، به جهت قرار گرفتن در محدوده آبگیری سد کلان ملایر، در شرف نابودی است، مردم و مسئولان را فراخواندند تا همه باهم به منظور جلوگیری از این واقعه تلخ، تلاش کنند. در این بیانیه آمده است: تپهها و محوطههای تاریخی یادگارهای نیاکان این آب و خاک هستند و میباید به عنوان سند هویت ملی این سرزمین حفظ گردیده و به صورتی علمی و کارشناسانه مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند اما شاهدیم که متاسفانه در بسیاری موارد با عدم حفاظت صحیح برای همیشه در معرض نابودی قرار میگیرند. برای نمونه تپه گونسپان، در 32کیلومتری شهرستان ملایر با 28 متر ارتفاع به عنوان یکی از بلندترین تپههای باستانی ایران که تاکنون عملیات نجات بخشی در آن صورت نگرفته است، به جهت قرار گرفتن در محدوده آبگیری سد کلان ملایر در معرض نابودی کامل میباشد.
ادامه مطلب ...