دست هنرمند سپاهان را شکستند

هنرهای دستی اصفهان در آستانه نابودی !

شاهین سپنتا

یکی از جلوه های درخشان میراث فرهنگی شهر تاریخی اصفهان، هنرهای دستی مردمان این سامان است که در گذر هزاران سال، نسلی از نسل دیگر آموخته، بر زیبایی هایش افزوده و امروز به عنوان یکی از برترین نمونه های هنرهای دستی و نمایشگر یک جهان ذوق و هنر مردمان نصف جهان شناخته می شود. فهرست بلندبالای هنرهای دستی اصفهان نشانه گونگونی و گستردگی آن و گویای اوج هنرمندی پدیدآورندگان آن هاست. هنرهای کم مانندی چون: خاتم سازی، مینا کاری، سوخت کاری، ملیله سازی، فیروزه کوبی، قلم زنی، عبا بافی، پاپیه ماشه، شعربافی، زری بافی، معرق کاری، گچ بُری ، گره چینی، قلمدان سازی، گلابتون دوزی، پولک دوزی، زنجیره بافی، نگارگری، کاشی کاری، منبت کاری، مس گری، قلمزنی، قالی بافی، زری دوزی، قلمکاری، مخمل بافی، خوش نویسی و تذهیب،صحافی،سفال گری، ترمه بافی، نقره کاری، گلیم بافی، زرکشی و سیم کشی ، زربافی ، میناکاری روی طلا.

سرودها و ترانه های ایران زمین : ۶

از خون جوانان وطن لاله دمیده

ترانه سرای ملی ایران، عارف قزوینی، ترانه " از خون جوانان وطن لاله دمیده " را به یاد جوانان آزادی خواهی که برای آزادی میهن جان سپردند، همزمان با گشایش دوره دوم مجلس شورای ملی در تهران ساخت. آواز این ترانه "دشتی" است و کلام این ترانه بر اساس روایت حاتم عسکری فراهانی ، در شش بند بلند بالا و سرشار از مفاهیم ملی و میهنی است که بندهای یک، دو و چهار آن به زیبایی اجرا شده است. متن این ترانه ساده ، تاثیر گذار و مردمی است و بر این پایه، مردم در دوره های مختلف این ترانه را  زیر لب زمزمه می کردند و هنوز با گذشت سال ها، تازه و شور آفرین است.  نسخه ای از این ترانه را که به صورت همخوانی اجرا شده می توانید در اینجا بشنوید و متن کامل آن را می توانید در دنباله بخوانید؛ به یاد آنانی که در بهار پیشین بودند و در این بهار نیستند!

جشنی برای لاله های نو دمیده

جشن لاله ها در محلات

نیمه دوم فروردین ماه،بهترین زمان برای دیدن لاله های بهاری شهر محلات، یکی از شهرهای استان مرکزی است که در حدود دویست کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد. لاله زارهای محلات با لاله های رنگارنگ خود، همه ساله در چنین روزهایی دوستداران طبیعت ایران زمین را به آغوش خود می کشاند اما همه زیبایی های " شهر گل" تنها در لاله زارهایش خلاصه نمی شود.  سرچشمه ای زیبا با آبی گوارا، درختانی تناور، گلخانه های پهناور، گلزارهای چشم نواز با پوشش گیاهی متنوع، کوهستانی دل انگیز با آب و هوایی معتدل، چشمه های آب گرم معدنی با خواص درمانی، کاخ خورهه و آتشکده آتشکوه و دیدنی های دیگر از جاذبه های گردشگری شهرستان محلات است که  هر یک چون پنجره ای با چشم اندازهای بی مانندش در برابر دیدگان تماشاگران مشتاق گشوده است، اما متاسفانه آن گونه که شایسته آن هاست از هیچ کدام نگهداری نمی شود. عکس هایی از جشن لاله محلات و کاخ خورهه را در دنباله ببینید:

بهترین کوشنده حیات وحش سال ۲۰۰۹

 

پژوهشگر ایرانی، برترین کوشنده حیات وحش در سال 2009

به گزارش زیستا، پژوهشگر جوان ایرانی به عنوان برترین متخصص حفاظت از حیات وحش دنیا در سال 2009 برگزیده شد. محمدصادق فرهادی نیا از میان 148 متخصص حفاظت از حیات وحش (Wildlife Conservationist) از  56 کشور دنیا و درکنار دو پژوهشگر از کشورهای هلند و ساحل عاج به این مقام ارزشمند دست یافت.هیات انتخاب بهترین متخصص حیات وحش سال 2009، فرهادی نیا را به دلیل انجام فعالیت های گسترده به منظور حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و پلنگ ایرانی در ایران طی 15 سال گذشته لایق این جایزه دانست. فرهادی نیا یکی از موسسان انجمن یوزپلنگ ایرانی و مشاور فعلی پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی است. در مراسم اهدای این جایزه که در محل باغ وحش "برگر" کشور هلند برگزار شد، بیش از 300 نفر از چهره های سرشناس دانشگاهی و متخصصان حیات وحش از کشورهای مختلف به همراه مقامات دولت هلند و اعضای سازمان های غیردولتی این کشور حضور داشتند. همچنین سِر دیوید اتن بورو (Sir David Attenborough )، مستندساز مشهور شبکه BBC که به دلیل تولید مجموعه های بی نظیر درباره طبیعت از اعتبار بین المللی خاصی برخوردار است نیز به عنوان مهمان افتخاری در این مراسم حضور داشت.

نتایج نظر سنجی ایران نامه

سازه ها و محوطه های تاریخی ایران آسیب پذیرترند

سال گذشته از سوی بنیاد جهانی میراث پاسارگاد به نام سال میراث فرهنگی و طبیعی ایران نام نهاده شد و این نام گذاری انگیزه ای شد برای طرح یک نظرسنجی در همان مورد در « ایران نامه » با این پرسش که « به نظر شما کدام یک از میراث فرهنگی و طبیعی ایرانیان آسیب پذیرتر است؟ » در این نظر سنجی، 10 گزینه برای داوری بازدید کنندگان مطرح شده بود که عبارت بودند از: سازه ها و محوطه های تاریخی، زبان و گویش های اقوام ایرانی، زبان و خط فارسی، جنگل ها و مراتع، جشن های ملی، میراث مکتوب، لباس های محلی، موسیقی و رقص و بازی ها، گونه های جانوری، هنر و صنایع دستی. در یک سال کذشته  از 16 فروردین ماه 87 تا 16 فروردین ماه 88 ، تعداد 279 نفر در این نظر سنجی شرکت کردند و در حدود 28 درصد از شرکت کنندگان، « سازه ها و محوطه های تاریخی » را آسیب پذیرترین گزینه از میراث فرهنگی و طبیعی ایران دانستند و در حدود یک و نیم درصد از شرکت کنندگان هم آسیب پذیری « هنر و صنایع دستی » را از دیگر گزینه ها کمتر دانستند. 

سرگردانی نوروزی در اصفهان

گشت و گذار یا سرگردانی نوروزی در اصفهان !

با وجود خشکی زاینده رود به خاطر بستن دریچه های سد زاینده رود، امسال نیز شهر اصفهان پذیرای شمار زیادی از هم میهنان از سراسر کشور بود. گرچه مسئولان شهر از چند ماه پیش از نوروز، سخن از هماهنگی های به عمل آمده و تشکیل ستاد نوروزی برای رفاه گردشگران را به میان آوردند، اما به نظر می رسد که وضعیت رفاهی مهمانان نوروزی اصفهان، امسال نسبت به سال های گذشته از وضعیت مطلوب تری برخوردار نبود. کمبود هتل و محل اقامت با بهای مناسب و امکانات کافی، سرگردانی مسافران در خیابان ها و بزرگراه ها به خاطر اطلاع رسانی نامطلوب، ترافیک خسته کننده در خیابان های اصلی و مرکز شهر، کمبود پارکینگ و سرگردانی خوروها، نبودن راهنمای گردشگران به تعداد کافی در مراکز تاریخی و تجاری، کمبود خدمات بهداشتی، اسکان موقت گردشگران در کمپ ها، ادارات، مدرسه ها و منازل اجاره ای، مسافران نوروزی را با دشواری های فراوانی رو به رو کرده است.

نوروز جشنی جهانی

جشن جهانی نوروز

برای نخستین بار در سال ۱۹۶۹ میلادی یک روزنامه نگار آمریکایی پیشنهاد نمود که روز بیست و یکم مارس ( یکم فروردین‌ماه ) یا روز اعتدال بهاری به عنوان روز زمین پاک اعلام شود؛ این پیشنهاد در سال های بعد از سوی دبیر کل سازمان ملل پذیرفته و گرامی داشته شد. سال گذشته گروهی از ایرانیان هم خواهان ثبت نوروز در تقویم رسمی سازمان ملل شدند و مدتی است که پرونده  ثبت نوروز از سوی 10 کشور در فهرست میراث معنوی بشری نیز در  یونسکو در دست بررسی است. همچنین امسال جشن نوروز از سوی پارلمان ایالت آنتاریوی کانادا به رسمیت شناخته شد و در آمریکا هم یک نمایند‌ه دمکرات از ایالت کالیفرنیا خواستار شد که جشن نوروز به در آنجا رسمیت یابد. امسال خوشبختانه در ترکیه نیز کردها توانستند با آزادی بیشتری نسبت به گذشته این جشن بزرگ را برگزار کنند. در این موارد گفت و گویی داشتم با خانم "فریبا والیات" از رادیو صدای آلمان که در اینجا می توانید بخوانید و بشنوید.

همایش نوروزی شاهنامه خوانی

همایش بزرگ نوروزی شاهنامه خوانی بختیاری

شاهنامه خوانی از دیر باز در بین ایل بختیاری وجود داشته واین فرهنگ دیرپا و جاودانه سینه به سینه به نسل امروز منتقل گشته است و در چند سال گذشته به صورت همایش های بزرگ و با حضور گسترده مردم برگزار می گردد. سوم فروردین امسال نیز همچون سالیان پیش روستای سی میلی در نزدیکی مسجد سلیمان استان خوزستان پذیرای هزاران نفر از مشتاقان فرهنگ ایرانی و شاهنامه خوانی بود. این برنامه با حضور پرشور بیش از ده هزار نفر از مردم ایران دوست خوزستان و مهمانان نوروزی برگزار گردید و شاهنامه خوانان دیار مسجد سلیمان به اجرای گوشه هایی از اثر جاودانه حکیم فرزانه استاد ابوالقاسم فردوسی پرداختند.

پژوهشی در تاریخچه دعای تحویل سال

نگاهی به پیشینه نیایش گردش سال

شاهین سپنتا

منظور از اصطلاح « تحویل سال » که با عبارت های دیگری همچون « تحویل سنه » ، « سال گردش » ، « حلول سال » یا « گردش سال » نیز شناخته می شود،  لحظه ای است که  انتقال برج دوازدهم سال یا برج فلکی « حوت » یا  « ماهی » به برج اول سال یا «حمل» یا « بره » انجام می شود. این لحظه، هنگام آغاز اعتدال بهاری در نیمکره شمالی و همزمان با اعتدال پاییزی در نیمکره جنوبی است و در آن هنگام خورشید از استوای زمین می‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. پس از آن که "تحویل سال " انجام می شود، « نوروز » که نخستین روز سال نیز هست، فرا می رسد. هنگام گردش سال از دیرباز نزد ایرانیان و همه مردمان کشورهای گستره فرهنگی نوروز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است و همه ساله در آستانه نوروز، برپادارندگان این جشن کهن در کنار خوان نوروزی یا سفره هفت سین، چشم به راه هستند تا "هنگام گردش سال " فرا رسد و سال نو با رسیدن فروردین ماه و بهاران زیبا آغاز شود. یکی از آیین های ویژه هنگام گردش سال، خواندن « نیایش گردش سال» یا «دعای تحویل سال» است که خانواده های ایرانی با توجه به باورهای خود در این هنگام نیایشی را می خوانند و دعایی که به صورت رسمی از رسانه ها پخش می شود، این دعای معروف است: « یا  مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الا احسن الحال. »