ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

یعقوب لیث در سروده استاد هما ارژنگی


یعقوب پسر شمشیر1

سروده استاد هما ارژنگی


 

تابلوی یعقوب لیث اثر استاد رسام ارژنگی


شب پرده می کشد به سرِ کلبه با درنگ / بر بوریا  نشسته یـَلی ، چهره آذرنگ

از تنگنای  فتنه بیگانگان  به  تنگ / اندیشه اش رهایی از آن یوغ و بند و ننگ

مامِ وطن به گوش دلش می زند نهیب: / تا کِی از این شکیب! تا چند از این درنگ؟!

اندوهگین، به دفترِ میهن کند نگاه / خواند به برگ برگِ وطن سوکنامه ای

نقشی نه از امیدی و رنگی نه از نشاط / نی چنگ و رود و بانگِ سرود و چکامه ای

کشور نِزارِ فقر و اسیرِ غمِ خراج / مردم دچار نیستی و رنج و احتیاج

ای بس غرورِ خم شده در جست و جوی نان / دیگر نه از سخنور و از پارسی نشان

در کشورِ غریب به  بازارِ تازیان / چوبِ حراج خورده به بالای گلرخان

وان دلبران که گلبنِ این خانه بوده اند / از دیده سیلِ اشکِ دمادم گشوده اند

                                                                  

 

ادامه مطلب ...

خاکستر فرای را به ایران بیاوریم


پیوستن به خاک ایران، آرزوی سوخته فرای!

علیرضا افشاری (دبیر دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران)

 

نزدیک به سه ماه از مرگ ریچارد فرای، ایران‌شناس و شرق‌شناسِ برجسته‌ی آمریکایی، می‌گذرد. فرای پژوهشگر و نویسنده‌ای بود که افزون بر چیرگیِ بی‌رقیب بر حوزه‌ای که در آن کار می‌کرد، به آن عشق نیز می‌ورزید. برای چیرگی‌اش بر موضوع می‌توان از زبان‌هایی نام برد که وی بر آنها مسلط بود: فارسی، عربی، روسی، آلمانی، فرانسوی، پشتو، ازبک و ترکی، ضمن آشنایی کامل با زبان‌های اوستایی، پهلوی و سغدی. از این‌رو، هنگامی که در این زمینه مقاله یا کتابی می‌نوشت، بر خلافِ بسیاری از پژوهشگران امروزی، منابعِ نوشتارش را به زبانِ اصلی پژوهیده بود. عشقِ او به حوزه‌ی مورد علاقه‌اش را ــ آن‌هم نه حوزه‌ای مُرده و تاریخی، بلکه کشوری زنده‌ با حوزه‌ی فرهنگی‌ای کهن و گسترده، و به‌ویژه مردمانش ــ از آنجا می‌توان دریافت که مشتاقانه به دفاع از آن برخاسته بود؛ از نام‌های کهنِ جغرافیایی این سرزمین، هم‌چون خلیج فارس، و از فرهنگ و تمدن و تاریخی که بر پایه‌ی صلح و دوستی بود... هنگامی عظمت این تلاش فرای را می‌توان دریافت که با فضای جهانی شکل‌گرفته علیه ایران آشنا باشیم؛ از تبلیغاتِ سیاسی کشورهای غربی در جنگ‌طلب و خشن بودن و ایدئولوژیک‌زدگی ایران که رسانه‌های بزرگ جهان را انباشته است؛ تا تبلیغات فرهنگی بی‌مرزی که در قالب کالاهای گوناگون خود را نشان می‌دهند، از فیلم‌های سینمایی تا بازی‌های رایانه‌ای و... و نباید از نظر دور بداریم سرمایه‌ی هنگفتی را که کشورهایی هم‌چون حاشیه‌نشینان خلیج فارس برای تصاحب تاریخ و فرهنگ ایران خرج می‌کنند.

 

ادامه مطلب ...

سرگذشت و سرنوشت تلخ حمام زعفرانی


حمام زعفرانی تخریب شد

ایران نامه- مهدی فقیهی: یکی از آثار قدیمی و گمنام اصفهان حمام زعفرانی بود، بنایی که پیشینه تاریخی آن به اواخر عصر قاجار باز می گشت. این اثر زیبا و ماندگار در محله جوباره و در انتهای کوچه "منار سفید" قرار داشت.

اولین مالک این حمام تاریخی فردی به نام "استاد علی" بود که تا سال 1321 خورشیدی حمام  را سالم نگه داشته بود. بعد از آن "حسین مدرسه"، مالک این بنا شد که او نیز پس از چندی تلاش و کار بی وقفه دار فانی را وداع گفت و حمام به دست وارثانش افتاد. از جمله وارثان او پسری بود به نام "اصغر مدرسه" که کار پدر را ادامه داد. او از همان اوان کودکی و در 6 سالگی مسئولیت حمام را به عهده گرفت و طی سالیان متمادی از آن نگهداری کرد. در ابتدای کار، ترکیب اولیه حمام هنوز دست نخورده باقی مانده بود ولی به مرور زمان ساختار اصلی آن تغییر یافت و در اطرافش خانه ها و منازل مسکونی متعددی ساخته شد. 

 

ادامه مطلب ...

قوچ و میش اصفهانی را دریابیم

نماد جانوری اصفهان

قوچ و میش، گونه آسیب پذیر در فهرست جهانی

 

اصفهان، تنها با پل های تاریخی و گنبدهای فیروزه ای در بین ملت ها شناخته نمی شود. میراث طبیعی و  تنوع زیستی اصفهان نیز آوازه ای جهانی دارند و در این میان، قوچ و میش اصفهان یکی از گنجینه های ژنی تنوع زیستی اصفهان است که در فهرست IUCN  در ردیف گونه های آسیب پذیر معرفی شده است.

 خبرگزاری میراث فرهنگی – گروه محیط زیست - قوچ و میش اصفهان به عنوان یکی از گونه های نادر جانوری ایران و گونه جانوری شاخص استان اصفهان، در لیست قرمز IUCN به عنوان یک گونه آسیب پذیر معرفی شده است.

 به گزارش CHN ، شاهین سپنتا، دامپزشک و موسس انجمن حمایت از حیوانات اصفهان با اشاره به اهمیت قوچ و میش اصفهان به عنوان یکی از گونه های جانوری منحصر به فرد کشور گفت:  «قوچ و میش اصفهانی که در همه مجامع علمی جهان به نام شهر تاریخی اصفهان شناخته می شود طبق اعلام  اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN) در فهرست گونه های آسیب پذیر (VU: Vulnerable)  قرار دارد، این در حالی است که این زیرگونه جانوری می تواند به عنوان نماد جانوری اصفهان شناخته شود تا با توجه شرایط خاصی که دارد، تلاش بیشتری برای حفاظت از آن انجام شود.»

 

ادامه مطلب ...

کتاب شناخت: سفر به ایران


سفری به یادماندنی به ایران دوران قاجار!

مشخصات کتاب:

تصویرگران: اوژن فلاندن و پاسکال کست
شرح تصاویر: پاتریک گروژان و اولین گروژان
برگردان به فارسی: دکتر عباس اگاهی
ویرایش و توضیحات: حشمت الله انتخابی
نشر: نقش مانا
سال انتشار: چاپ اول 1393

ایران نامه- شاهین سپنتا: کتاب مصور "سفر به ایران ( تصویری از ایران دوران قاجار)"  اثر اوژن فلاندن توسط انتشارات نقش مانا در 240 صفحه خشتی منتشر شد.

شرح تصاویر در متن فرانسه را "پاتریک گروژان" و "اولین گروژان" نوشته اند و کار ترجمه متن این کتاب از فرانسه به فارسی را دکتر عباس آگاهی بر عهده داشته و حشمت الله انتخابی ویرایش ادبی و محتوایی کتاب را به پایان برده است.

از میان تصاویری که در سفرنامه های مختلف منتشر شده است، بدون شک بیشترین اقبال با تصاویر فلاندن و کُست است. دقت در برداشت این تصاویر به حدی است که امروزه به عنوان اسنادی مهم در مطالعات باستان شناسی و مرمتی از آنها استفاده می شود. برای نمونه تصویر شماره 35 از پل خواجو (ص 121) مبنای بازیابی، بازسازی و مرمت دو دهانه گم شده در زیر سطح شیب دار جبهه شمالی این پل در همین چند سال پیش شد.

کتاب " سفر به ایران" برگزیده ای از کتاب " سفر آقایان اوژن فلاندن نقاش و پاسکال کُست معمار به ایران" است که در سال های 1851 و 1852 میلادی با هزینه دولت فرانسه به چاپ رسیده است. 

ادامه مطلب ...

نغمه اصفهانی: همبستگی و ستارگان هنر


عشق به ایران در آثار نغمه اصفهانی موج می زند

ستایش ایران با همه زیبایی هایش همواره دستمایه هنر بسیاری از هنرمندان کشورمان بوده است. هنرمندانی که تاریخ و فرهنگ درخشان این سرزمین را ستوده اند و یاد بزرگ زنان و دلاورمردانش را گرامی داشته اند.

نغمه اصفهانی یکی از هنرمندان میهن دوست اصفهانی است که در آثارش از ایران و ابرمردان و شیرزنانش می خواند. موسیقی فاخر نغمه اصفهانی سرشار است از عشق به فرهنگ ایرانی، مهرورزی و همبستگی مردمان.

آلبوم "ستارگان هنر" اثر نغمه اصفهانی با تصنیف هایی دلنشین و به یادماندنی با آثاری همچون: عاشق ترین، سخن عشق، بنمای رخ، آرزوی بهاری، عشق، خاکستر، درخت، دختر من، همبستگی، ستارگان هنر، آواز مخالف، شمع و پروانه ، کعبه دل ها، و صبحدم، روح نواز و صفا بخش کلبه اهل دل است.

دوستداران هنر نفمه اصفهانی دو تصنیف "ستارگان هنر" و " همبستگی" را که با اجازه هنرمند برای نخستین بار در ایران نامه منتشر می شود، می توانند در اینجا و اینجا بشوند.   

نامه استاد ادیب برومند درباره فرای


ادیب برومند، رئیس شورای مرکزی و هیات رهبری جبهه ملی ایران:


به وصیت ریچارد فرای عمل کنید


هموطنان گرامی: لازم به توضیح نیست که یکی از منش های ستوده، صفت حق شناسی است و ناسپاسی از خلق درحکم ناسپاسی خداست. از جمله کسانی که ما وام دار آنها هستیم ایران شناسان اند که از یک قرن پیش به ایران آمده و با خواندن سنگنبشته ها و دادن کلید واژه زبان های گوناگون به دست پژوهشگران ما و با حفاری ها و تعیین تاریخ قدمت اشیای استخراجی و اقدامات کنجکاوانه دیگر با تحمل مشقات، بسیاری از زوایای تاریخ و تمدن ایران باستان را که برای ما پوشیده بود از پرده کتمان به درآورده ، ما را با گذشته پرافتخارمان آشنا ساخته اند. اینان عاشق فرهنگ و شناخت تمدن های کهن بوده اند که خود دانشی است درخور تکریم.

از جمله این ایران شناسان یکی ریچارد نلسون فرای است که نزدیک هفتاد سال با همکاری پروفسور پوپ به شناسایی و معرفی آثار هنری کهن و متاخر ایران پرداخته و برای ایجاد کرسی مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا و هاروارد سعی بلیغ نموده است. وی همواره مدافع ایران درباره خلیج فارس و ستایشگر اخلاق و روحیات ایرانی بوده و علامه «دهخدا» لقب “ایران دوست” را به او داده که پیوسته به آن افتخار می کرده است.

وصیت او دائر برخاکسپاری جسدش درکنار زاینده رود دلیل دیگری بر ایراندوستی اوست و جدا باید به این وصیت عمل کرد. دولت نباید به هیچ روی نسبت به حرکات و افکار جاهلانه گروهی که با فرهنگ ایران شناسی آشنایی ندارند ترتیب اثردهد و از اجرای وصیت آن مرد خدمتگزار خودداری نماید زیرا این امر حکایت از ناسپاسی و فقر فرهنگی ایرانی نموده و مایه دلسردی ایران شناسان دیگر می شود.

جبهه ملی ایران مجدانه برای اجرای وصیت ریچارد فرای خواستار اقدام فوری است و آن را گواه سپاسمندی از خدمتگزاران بی ریای ایران می شمارد.                   

یاداشت دکتر باوند درباره خاکسپاری فرای


به یاد ریچارد فرآی

دانشمند و پژوهنده ایراندوست

دکتر داود هرمیداس باوند (عضو هیات رهبری و سخنگوی جبهه ملی ایران)

در گذر تاریخ، اندیشمندان، فیلسوفان، تاریخ نویسان و شاعران جایگاه و نقش ویژه در ارتقاء فرهنگ  و تمدن جامعه های خود داشته اند، و برخی از آنها در شناخت و شناسایی و شناساندن فرهنگ و تمدن جامعه های دیگر اثرگذار بوده و از این راه با کسب شهرت جهانی، خدماتی نیز به توسعه تمدن بشری نموده اند. نام و نشان برخی از جامعه ها آن چنان با شهرت و اعتبار اندیشمندان آن جامعه درآمیخته که جاودانگی نام و شهرت اندیشمندان استمراربخش وجود ذهنی، فرهنگی و سیاسی آن جامعه شده است.

چنان که می دانیم جامعه یونان پس از آنکه منضم به امپراتوری روم شد، در طول دوهزار سال به عنوان بخشی از امپراتوری های روم، بیزانس و عثمانی از داشتن استقلال سیاسی محروم بود؛ ولی آثار فیلسوفان یونان چون هراکلیت، اپیکور، دیموکریت، سقراط ، ارسطو، افلاطون، رواقیون و سروده های اساطیری و حماسی هومر و غیره آنچنان استمرار و سیالت جاودانه داشت که همواره در اذهان مردم وقت دنیا، یونان همچنان به عنوان یک جامعه فرهنگی و سیاسی مستقل و پویا جای داشت. همچنین از آنجایی که تاریخ نویسان و رویدادنگاران یونان چون هرودوت، گزنفون و غیره در رابطه با شناخت و شناسایی و معرفی فرهنگ و تمدن ایران دوران مادها و هخامنشیان نقش ویژه داشتند، این ذهنیت نیز تا حدودی برای مردم ایران نسبت به بقای نسبی جامعه یونان وجود داشته است.افزون بر آن،فیلسوفان سده های میانه ایران چون فارابی، پورسینا و غیره نیز که تحت تاثیر مکتب های فکری ارسطو و افلاطون بودند، بیش از پیش به ادامه این ذهنیت کمک نموده بود.

  ادامه مطلب ...

انتقاد از حمله به آرامگاه پوپ


بیانیه دوستداران میراث فرهنگی درباره حمله به آرامگاه پوپ 

ریچارد فرای

به تازگی هشت تن از 19 نماینده‌ی محترم مردم اصفهان با نگارش نامه­ای خطاب به رییس‌جمهور نسبت به دفن پیکر ریچارد نلسون فرای، ایران­شناس و محقق ایراندوست آمریکایی که وصیت کرده بود در کرانه‌ی زاینده ­رود به خاک سپرده شود، هشدار داده­اند. این نامه را که عاری از لحن تهدیدآمیز هم نیست از یک زاویه می­توان به فال نیک گرفت؛ از این زاویه که بالاخره نمایندگان محترم مجلس نسبت به مسایل فرهنگی و به ­ویژه مسایل میراث فرهنگی و تاریخی کشور اظهار وجود کرده ­اند. این امر، به خصوص برای آن دسته از کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی که طی سال ­های گذشته نسبت به تخریب میراث فرهنگی اصفهان استغاثه­ ها کرده و هشدارها داده ­اند، جالب توجه است. 

 

ادامه مطلب ...