ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

گزارش اکتشاف غار سنگ آویز


اکتشاف غار سنگ آویز در استان چهار محال بختیاری

ایران‌نامه- شاهین سپنتا: غار سنگ آویز واقع در کوه تاپو در نزدیکی روستای دزک از شهرستان فرخ شهر در استان چهارمحال و بختیاری توسط غارنوردان جوان اصفهانی مورد اکتشاف قرار گرفت. غار سنگ آویز از نوع چاهی با سنگ‌های کنگلومرا و آهکی است که دهانه آن توسط فشارهای تکتونیکی باز شده است. وجود سنگ‌های کنگلومرا در بیرون دهانه غار و سنگ‌های آهکی در داخل غار از ویژگی‌های ساختاری این غار است. سرپرستی این اکتشاف را مهرداد حاجی هاشمی بر عهده داشته و رضا حسینی، بهمن صفری، و صادق صفری در این گروه در اکتشاف غار سنگ آویز مشارکت داشته اند. گزارش تیم غارشناسی از این اکتشاف را در که در اختیار ایران‌نامه قرار گرفته در ادامه بخوانید و تصاویری دیدنی از آن را ببینید: 

عنوان برنامه: اکتشاف غار سنگ آویز

نام غار: غار سنگ آویز

وجه تسمیه غار: به علت اینکه سنگ بزرگ و گردی به صورت لغزان در کنار دهانه غار وجود دارد و از دشت پایین دزک و سنگ لنگه ای پیداست.

سرپرست : مهرداد حاجی هاشمی

مسئول فنی: رضا حسینی

راهنما : بهمن صفری

گزارش نویس: مهرداد حاجی هاشمی

زمان : 30/1/92

مکان وموقعیت جغرافیایی: ایران، استان چهار محال و بختیاری،شهرستان فرخ شهر، روستای دزک، کوه تاپو

مختصات دهانه غار: N: 32  2'  46.4"

                             E: 51  1'  20.7"

ارتفاع از سطح دریا: 2531 m

ویژگی های خاص درون غار: وجود سنگ های کنگلو مرا در بیرون دهانه غار و سنگهای آهکی در داخل غار

کشفیات: دو عدد استخوان منفرد، اسکلت خفاش

رسوبات فیزیکی: گل و  ماسه سنگ

رسوبات شیمیایی: دراپری ها ، فلا استون ها، ستون ها،  استالاگمیت ها و استالاکتیت ها، سودا ها و استالاکتیت‌های سوزنی کوچک

حیات در غار: خفاش وپروانه

دمای غار: بین 12 تا 14 درجه متغیر

دسترسی به آب آشامیدنی: بهترین مکان برای برداشتن آب خود روستا است زیرا فاصله ای تا دهانه غار ندارد. ولی می توان از اواخر زمستان تا اواخر اردیبهشت ماه  از چشمه ای که در سمت راست سنگ لنگه ای است برای آب آشامیدنی استفاده کرد.

وسایل گروهی تیم: وسایل شخصی غارنوردی، ست کاملSRT، کارابین پیچ 10 عدد، کارابین ساده 10 عدد، طناب استاتیک 1حلقه 50 متری، 1 حلقه 70 متری و 2 حلقه 40 متری،طناب انفرادی 5حلقه، تسمه اسلینگ120 ، 80،60، 40 از هر کدام 2 عدد ، کیت کمکهای اولیه، آچار، ابزار کمکی برای امداد احتمالی، قرقره فیکس، پروتکت، صفحه پلاک شماره 8، ابزار ریگینگ و 2ست کامل وسائل رول کوبی ، کیسه بار 4 عدد، دوربین عکاسی ، چراغ استیلن و الکل جامد، پتو نجات و کیسه بیواک و .........

چاه 1- کارگاه آن توسط سنگ بزرگ ریشه داری دربالای دهانه غار بلوک شد و  بعد از آن در خود دهانه غار توسط تسمه 80 سانت به استالاگمیت قطوری انحرافی(Deviation) زده شد و حدود 15 متر فرود میرویم تا کف چاه

چاه 2-توسط سنگ بزرگی بلوک شده و حدود 2متر تراورس کرده تا به سر چاه رسیده و در آنجا تک رول اسپیت شماره 8 بعنوان حمایت مجدد (Rebelay) کوبیده شده و حدود 7 متر فرود میرویم تا کف چاه

نفرات شرکت کننده: مهرداد حاجی هاشمی، رضا حسینی ، بهمن صفری ، صادق صفری

مقدمه: در دنیای غارشناسی و غارنوردی مناطقی بیشتر مورد اهمیت هستند که از نظر پدیده ها و ناهموراری های زمین شناسی ، آثار کارستیکی (کارن) فراوان و همچنین میزان بارندگی بسیار زیاد همراه با یخچالهای طبیعی  و گسل های مهم جالب توجه و مهم باشند. بعد از آشنایی من با آقای قاسم فاطمی از بچه های خوب شهرکرد در سال 1387 ایشان پیشنهاد چندین منطقه را برای اکتشاف غار به تیم ما دادند که خود یکی از افتخارات بنده در آن سال بود منطقه اول که معرفی شده بود کوه تاپو ، پره داس و کر احمد در منطقه دزک بود که منطقه جالبی برای اکتشاف و شناسایی غار بود. اولین قدم ما در منطقه دزک بر روی کوه تاپو با شناسایی و اکتشاف غار نیمه کاره ای به نام غار دزک (تاپو 2) که قبلا تا یک راهرو و چاه مانده به آخر آن شناسایی شده بود شکل گرفت که پس از رول کوبی آن به روش SRT   به انتهای آن در عمق 96 متر رسیدیم  و گزارش آن را بر روی سایتها قرار دادند. قدم بعدی بر روی همین کوه در کنار درخت تنومندی بود که بصورت چاه یک تکه به عمق 50متر شناسایی شد به نام تاپو (1) . در سال بعد  در کوه پرده داس دهانه  2 چاه کوچک توسط آقای هوشیار اسدی شناسایی شد که تیم ما برای شناسایی کامل آن به منطقه اعزام شد که چاه اول 25 متر عمق داشت و چاه دوم 9 متر، همچنین در برنامه بعدی بر روی کوه کر احمد چاهی به ژرفای 90 متر که در کف آن یخچالهای طبیعی وجود داشت شناسایی شد و اما آشنایی بنده با آقای بهمن صفری در سال 92 و پیشنهاد غاری جدید در کوه تاپو و باز همان ماجرا.....! در گزارش های قبل هم به این نکته که در استان چهار محال و بختیاری به دلیل داشتن زمینه ای مناسب برای کشف غار هایی با عمق بیش از 1000 متر میتوان اقدام کرد اشاره کرده بودم پس به امید آن روز.......     

در پی هماهنگی های به عمل آمده با دوست خوبمان آقای بهمن صفری راهنمای منطقه و اطلاع از وجود غار جدیدی در کوه تاپو تصمیم بر آن گرفته شد تا در تاریخ30/1/92  اصفهان را به سمت فرخ شهر ترک کنیم.

در ساعت 6 بامداد به شهرستان فرخ شهر رسیدیم و در آنجا آقای صادق صفری با ما همسفر شدند از فرخ شهر جاده ای به مسافت 17 کیلومتررا پشت سر گذاشتیم تا در ساعت 6.15 دقیقه به روستای دزک رسیدیم که در آنجا با راهنمای این برنامه آقای بهمن صفری قرار گذاشته بودیم.

از ابتدای روستای دزک حدود 4 کیلومتر جاده ای خاکی را به سمت جنوب شرقی پشت سر گذاشتیم و بعد از آن دوراهی که به سمت شرق می رود ما را  به دوسنگ بزرگ و عظیمی که در وسط دشت قرار داشت همراهی می کند که نام این سنگ، "سنگ لنگه ای" است. اینجا آخرین مسیر ماشین رو برای غار است. بعد از خوردن صبحانه مفصل، آقای صفری کنار سنگ لنگه ای ایستاد و به ما دره بغل تاپو را نشان داد و دست خود را به سمت چپ دره نشانه میرود و می گوید: آن سنگ لغزان و گرد را می بینید غار کنار این سنگ است" که این نشانه خوبی برای رسیدن به سر چاه است جالب اینجاست که این سنگ، گرد و لغزان است و به هیچ جایی بند نیست و هرلحظه ممکن است فرو غلتد و به سمت پایین دره سرازیر شود. از پای ماشین به سمت دره بغل تاپو حرکت می کنیم و در حدود 20 دقیقه بعد باشیب تند به سر چاه می رسیم.

 

 تیم ما در کوه تاپو قبلا دو غار کشف کرده بودیم 1- غار تاپو (1) و 2- غار دزک یا تاپو (2) و این سومین چاه این کوه می شود . چون برای رسیدن به دو غار دیگر بعد از دره بر روی یال می رفتیم و هیچگاه از روی سنگ لاخها حرکت نمی کردیم و برای همین است که هیچکس تا به حال این غار چاه را ندیده بود .


غار سنگ آویز از نوع چاهی با سنگهای کنگلومرا و آهکی است که دهانه آن توسط فشارهای تکتونیکی باز شده است . با گرفتن کارگاه اول بصورت بلوک طبیعی از سنگ ریشه دار بزرگی که روبروی دهانه غار وجود داشت فرود خود را به سوی اعماق غار  آغاز کردیم . بعد از 1 متر فرود در همان اول دهانه غار برای آنکه طناب سایش پیدا نکند به یک استالاگمیت قطوری تسمه 80 سانتی زده و از آن برای نصب انحرافی(Deviation) استفاده میکنیم و حدود 15 متر فرود میرویم تا به کف چاه اول برسیم در مسیر فرود چشممان به دراپری ها و فلو استون های زیبایی برخورد میکند که یک خفاش هم بر روی آن به خواب رفته بود.

در کف چاه 1 دو مسیر وجود دارد:1- فرود بر روی سنگ بزرگی که روبرویمان بود و در ادامه به چاه دو برسیم 2- در زیر این سنگ بزرگ سوراخی تنگ وجود داشت که بازهم به سر چاه دو می رسیم ولی چون برنامه ما شناسایی کامل غار بود آقای حسینی از زیر سوراخ داخل شد و من هم از بالای آن به سمت چاه روانه شدم . برای رسیدن یه سر چاه 2 سنگ بزرگ و محکمی وجود دارد که می توان توسط طناب های انفرادی و تسمه بلوک طبیعی زده و آنرا کارگاه خود کرد تا فرود خود را با تراورس کردن به سر چاه 2 که حدودا 2متر است ادامه داد ؛ بعد از رسیدن به سرچاه 2 که مسیری تنگ است بخاطر سایش پیدا نکردن طنابمان در بدنه بیرونی چاه به فلو استون بزرگی تک رول اسپیت شماره 8 بعنوان حمایت مجدد (Rebelay)کوبیده شد که در این حین آقای حسینی هم به من پیوست و اطلاع داد که در زیر سنگ بزرگ دو مسیر کوچک 2 و 4 متری وجود دارد که در انتها به بن بست می رسد . بعد از آن مسیر اصلی را حدود 7 متر فرود رفتیم تا به کف چاه 2 رسیدیم .

در مسیر فرود از چاه 2، پروانه ای زیبا با فلواستون ها و دراپری های فراوانی چشممان را نوازش می دادند. در کف چاه 2 ، دو قطعه استخوان شکسته شده منفرد دیده می شود و از آنها عکس می گیریم . از اینجا یک مسیر فرعی افقی که طولش حدود 3 متر است ما را به سمت چپ غار هدایت می کند و در آخر بن بست می شود و به آخر غار می رسیم.

در مسیر فرعی استالاکتیت های سوزنی کوچک، دراپری ها و فلو استون های زیبایی و جود داشت که هرچند از بابت ادامه غار زود نا امید شدیم ولی همین زیبایی ها هدیه کشف این غار به ما بود. تیم پس از عکس گرفتن به سمت بالا حرکت می کند و بعد از جمع آوری طنابها، تسمه ها  و صفحه رول در ساعت 11 به دهانه غار باز می گردیم.

سپاس‌گزاری: بدین وسیله از آقایان بهمن صفری ، صادق صفری، رضا حسینی و همچنین از انجمن غارشناسان و غارنوردان ایران، هیئت کوهنوردی شهرستان اصفهان و تیم غارشناسی و غارنوردی اصفهان سپاس گزاری می کنیم.

عکس‌ها: مهرداد حاجی هاشمی، رضا حسینی

 

نظرات 1 + ارسال نظر
مانی بختیار 22 خرداد 1392 ساعت 11:28 ب.ظ

خیلی جالب بود

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد