ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

ایران نامه

ایران نامه، پایگاه آگاهی رسانی میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جستار های ایران پژوهی

پیام تسلیت


پیام تسلیت استاد ادیب برومند به مناسبت درگذشت دکتر پرویز دبیری

 

به نام آن که تنها جاودان اوست

یک مرغ گرفتار در این گلشن ویران                 تنها به قفس ماند و هَزاران همه رفتند

با دریغ و اندوه بی‌کران، از درگذشت دکتر پرویز دبیری خبریافتم؛ در حیرتم که که چگونه این خبر را باور کنم و اگر باور کردم چه‌گونه تحمل نمایم. مدت 65 سال دوستی و هم اندیشگی و در گرفتاری‌ها و افت و خیزها همگام و همراه بودن را چه‌طور می‌توان از یادبرد و در بستر افسوس و آتس حسرت ننالید و نسوخت؟ باری در مرگ این رادمرد دانش و سیاست، نه تنها من سوگوارم که هریک از شناسمندان این شخص میهن دوست و آزدی‌خواه اشک اندوه به دامن دارند.

 با این مختصر، دم فرو بسته، مراتب  تسلیت خود را به خانم ارجمند و فرزندان عزیز آن روانشاد و جامعه علم و فرهنگ تسلیت می گویم و از این که به علت ضعف مزاج از آمدن به اصفهان و شرکت در مراسم سوگواری معذورم، اظهار شرمساری می‌نمایم. خدایش بیامرزد و رحمت کناد.

تهران- چهاردهم تیرماه یکهزار و سیصد و نود و یک

ادیب برومند

 

دکتر دبیری درگذشت


چهره نامدار علمی و فرهنگی اصفهان

دکتر پرویز دبیری درگذشت 

دکتر پرویز دبیری، چهره نامدار علمی و فرهنگی اصفهان امروز 13 تیرماه در سن 91 سالگی پس از پشت سر گذاشتن یک دوره بیماری زونا و چند ماه بستری شدن در بیمارستان الزهرا در اصفهان درگذشت.

دکتر پرویز دبیری، یکی از چهره های نامدار دانش پزشکی جهان و از دانشمندان اندیشه ورز ایرانی است که در سال ۱۳۷۵ ( 1996 میلادی ) به عنوان یکی از پانصد دانشمند برتر جهان شناخته شد. وی در دوم اسفند ماه سال 1300 در تهران دیده به گیتی گشود. اصلیت او از فراهان و از بازماندگان قائم مقام فراهانی است. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دانشکده پزشکی را در تهران گذراند و درجه دکترای پزشکی را در سال 1325 خورشیدی به دست آورد و چند سال دستیار بخش های بیولوژی و پاتولوژی دانشگاه تهران بود. او پس از خدمت نظام وظیفه در سال 1330 به عنوان دانشیار در دانشگاه اصفهان پذیرفته شد و به اصفهان آمد. وی نقش موثری در راه‌اندازی دانشکده پزشکی دانشگاه اصفهان داشت و پس از شروع کار در دانشگاه اصفهان علاوه بر رشته اختصاصی پاتولوی، رشته های بیولوژی و بافت شناسی و جنین شناسی و آناتومی مقایسه ای را نیز در دانشکده پزشکی تدریس نمود و در سال 1334 به سمت استاد پاتولوژی و مدیریت گروه پاتولوژی ارتقاء یافت. 

                           

بنیان گذاری آزمایشگاه های بافت شناسی و پاتولوژی در بخش پاتولوژی و سپس بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه اصفهان و ایجاد موزه پاتولوژی در بخش آسیب شناسی دانشگاه اصفهان و تربیت دستیاران آسیب شناسی از تلاش های ارزنده دکتر پرویز دبیری است.

دکتر دبیری به مدت یک سال در بخش پاتولوژی دانشکده ویرجینیا ( MCV ) آمریکا به مطالعه پرداخت و موفق به دریافت بورس مطالعاتی شش ماهه سازمان بهداشت جهانی ( WHO ) برای دانشگاه هاروارد آمریکا و ( AFIP ) واشنگتن شد. او از طرف سازمان بهداشت جهانی به بازرسی موسسات بزرگ پاتولوژی کشورهای اسکاندیناوی ( سوئد، نروژ، دانمارک )، انگلستان و سوئیس مبادرت ورزید. 

دکتر دبیری در سال 1359 از دانشکده پزشکی اصفهان بازنشسته شد ولی در سال 1365 از طرف دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد نجف آباد برای اداره بخش پاتولوژی و تدریس در آن دانشکده دعوت شد و در آنجا نیز دروس جنین شناسی و بافت شناسی و پاتولوژی را تدریس نموده و آزمایشگاه های بافت شناسی و پاتولوژی را بنیان نهاده است.

دکتر دبیری، در روز پزشک سال 1380 به پیشنهاد انجمن پاتولوژیست های ایران از طرف سازمان نظام پزشکی ایران به عنوان « پاتولوژیست نمونه » برگزیده شد. همچنین در آبان ماه سال 1380 از طرف فرهنگستان علوم پزشکی ایران مقام عضویت افتخاری فرهنگستان به وی تقدیم شد.

دکتر پرویز دبیری در سال 1996 میلادی به عنوان یکی از پانصد دانشمند برتر جهان شناخته شده است و نام او به عنوان چهل و نهمین چهره در کتاب « FIVE HUNDRED LEADERS OF INFLUENCE » ثبت شده است. 

از دکتر پرویز دبیری آثار متعددی در زمینه دانش پاتولوژی برجای مانده که از این میان کتاب «تومورهای مثانه» در سال 1379 به عنوان « کتاب سال ایران» برگزیده شده است.

دکتر پرویز دبیری یکسال پیش از درگذشتش در سال 1390 به عنوان پزشک نمونه کشوری از بین متخصصان پاتولوژی برگزیده شد. 

                         

دکتر پرویز دبیری از دوران جوانی برای مبارزه در راه آرمان‌های ملی به جبهه ملی ایران پیوست و به عضویت شورای مرکزی جبهه ملی ایران برگزیده شد و از پیشگامان جبهه ملی ایران در اصفهان بود. اگرچه زادگاه دکتر دبیری تهران بود اما تلاش‌ها و خدمات علمی، فرهنگی، هنری و اجتماعی او طی سال های تدریس در دانشگاه پزشکی اصفهان و  زندگی در میان مردم این شهر باعث شده است که همواره نزد مردم اصفهان از بیشترین محبوبیت برخوردار باشد و با افتخار او را از مشاهیر بزرگ اصفهانی بدانند.

 پیکر دکتر پرویز دبیری فردا 8 صبح 14 تیرماه از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به سمت خانه‌اش در خیابان چهارباغ بالا کوی کاویان تشییع و در قطعه 3 بلوک 14 باغ رضوان به خاک سپرده خواهد شد. مراسم ختم دکتر دبیری صبح جمعه 16 تیرماه در مسجد باب الرحمه واقع در دروازه دولت اصفهان برگزار خواهد شد.

در ادامه به گوشه‌ای از آثار و اندیشه‌های دکتر پرویز دبیری، نگاهی خواهیم داشت:

ادامه مطلب ...

ثبت مسجد جامع عتیق میراث جهانی



مسجد جامع عتیق اصفهان در فهرست میراث جهانی ثبت شد

مسجد جامع اصفهان در سی و ششمین اجلاس جهانی یونسکو که در شهر سن پترزبورگ روسیه برگزار شد، در فهرست میراث جهانی ثبت شد. مسجد جامع عتیق اصفهان که یکی از مهم‌ترین آثار معماری ایرانی به شمار می‌رود گنجینه‌ای از هنرهای معماری ایرانی دوره‌های مختلف تاریخی از دیلمیان، سلجوقیان، آق قویونلوها، و ایلخانی تا صفوی، و قاجاری را دربرمی گیرد. به سخن دیگر مسجد جامع اصفهان، تجربیات معماری هزار سالۀ مسجدسازی بهویژه خلق طرح مسجد ایرانی را در بردارد و به همین لحاظ میتوان بسیاری از سبکهای تاریخ معماری ایران و کشورهای همسایه را در آن شناسایی نمود. این مسجد همچنین دارای ارزشهای سازهای و ساختاری، تزئینی و اسنادی بسیار است که از دید کارشناسان یونسکو دور نماند و کمک کرد تا مسجد جامع به جایگاهی که شایسته آن بود دست یابد. ثبت این مسجد یگانه در فهرست میراث جهانی فرصتی درخشان در اختیار ایران و اصفهان قرار می‌دهد تا همراه با مردم ایران و به ویژه شهر اصفهان، همه دوستداران میراث فرهنگی از سراسر حهان نسبت به حفظ، مرمت و مراقبت این اثر و معرفی ارزش‌های آن به گردشگران همگام شوند. اکنون، ضمن تبریک این خبر خوش به همه دوستداران میراث فرهنگی، شایسته است یادی داشته باشیم از همه اعضای پایگاه ثبت جهانی مسجد جامع، که امروز  نتیچه تلاش‌های شبانه روزی آنها به ثمر نسشت اما به خاطر کج‌سلیقگی و بی مهری مدیریت فعلی میراث فرهنگی اصفهان، جای آنها امروز در این پایگاه خالی است. برای آشنایی بیشتر با مسجد جامع عتیق و ارزش‌های معماری آن و روند شکل‌گیری پرونده ثبت آن، نوشتاری از دو کارشناس برجسته شهرمان که سهم مهمی در مطالعات و تشکیل پرونده، و ساماندهی مسجد برای ثبت داشتند، در ادامه تقدیم می‌شود:

 

معرفی مسجد جامع اصفهان و ارزش‌های برجسته جهانی آن

در راستای آماده سازی پرونده نامزدی آن در فهرست آثار جهانی

دکتر عبدالله جبل عاملی* و مهندس لیلا پهلوان زاده**

 

« مسجد جامع اصفهان، با عظمت خاموش، جدی و اسرارآمیزش 

 یکی از زیباترین آثار معماری جهان است.»

( پروفسور آرتور اپهام پوپ)

 

مقدمه :

از زمره اقدامات مهم صورت پذیرفته توسط اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در دو سال گذشته می توان از انجام پروژه هایی بسیار مهم همچون ثبت جهانی باغ چهلستون و باغ فین کاشان ، کاوش های گسترده در تپه اشرف، ارسال پرونده نامزدی مسجد جامع جهت ثبت در فهرست میراث جهانی و ... اشاره نمود که در این نوشتار برآنیم به شرح چگونگی انجام یکی از آن ها یعنی مسجد جامع اصفهان بپردازیم.

البته لازم به ذکر است به دلیل آشنایی هرچه بیشتر خوانندگان با اهمیت و عظمت این بنای تاریخی ، پیش از ورود به مبحث ثبت جهانی به طور خلاصه به توضیحاتی در خصوص این بنا خواهیم پرداخت:

ادامه مطلب ...

سرودها و ترانه های ایران زمین: 29) ترانه آذری «ایران»


ایران در ترانه‌های هم‌میهنان آذری:

سنه قوربان اؤزوْم، ایران !

 

یکی از اقوام بزرگ ایرانی، آذری‌ها هستند که در نواحی مختلف ایران زندگی می‌کنند. آذری‌ها مردمانی حقیقت‌جو، آزادمنش، میهن‌دوست، دلیر، مهمان نواز، مقاوم و پایبند به سنت‌های ملی و مذهبی هستند. آذری‌ها همگام با دیگر ایرانیان همواره جشن‌های ملی نوروز و چهارشنبه‌سوری را گرامی داشته‌اند. با وجود غنای زبان آذری، آذری‌ها در کنار زبان مادری خود همواره به زبان فارسی عشق ورزیده‌اند و بسیاری از شاعران آذری، بهترین سروده‌های خود را به زبان فارسی سروده‌اند.  بسیاری از چهره‌های علمی، هنری، ادبی و قهرمانان ملی ایران از بین ایرانیان آذری برخاسته‌اند. از میان آذری‌ها، موسیقی‌دان‌های بزرگی همچون «صفی‌الدین ارموی» و «عبدالقادر مراغه‌ای» تحولات مهمی در دانش موسیقی پدید آوردند. آذربایجان و به ویژه تبریز در گذشته‌ای نه چندان دور به عنوان یکی از سه رکن موسیقی سنتی ایران مطرح بوده است به طوری که موسیقی سنتی ایران دارای سه مکتب «تهران، اصفهان، تبریز» بود و از چهره‌های برجسته موسیقی سنتی در آذربایجان می‌توان از «ابوالحسن اقبال آذر»، «محمود فرنام»، «غلامحسین بیگجه‌خانی» و «حسین قیطانچی»  نام برد.

بازتاب پایداری و مقاومت ایرانیان آذری در برابر بیگانگان را در ترانه‌های موسیقی آذری نیز می‌توان یافت. مقاومت در برابر تسلط روسیه تزاری بر آذربایجان، اعتراض به عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای، قیام ملی ستارخان و باقرخان، و انقلاب مشروطه بر هنرمندان موسیقی مقامی آذری همچون «ئوزیر حاجی بیگ» و همچنین بر موسیقی عاشیق‌های آذری همچون «عاشیق محمود» و «عاشیق عزیزگویجه لی» تاثیرات عمیقی برجای گذاشته است. برای آشنایی بیشتر با ترانه‌های آذری که نشان دهنده حس ایران‌دوستی آذری‌هاست در اینجا ترانه «ایران» را به زبان آذری بشنوید و متن آذری و فارسی آن را در ادامه بخوانید. ترانه آذری «ایران» با مقدمه‌ای آوازی که در فرازهایی از ملودی، شباهت‌هایی به موسیقی شرق ایران (شمال خراسان) دارد، آغاز می‌شود. این ترانه اوج احساس هم‌میهنان آذری به ایران و و علاقه آنها به همبستگی با دیگر ایرانیان برای آبادانی ایران را نشان ‌می‌دهد. این ترانه از برجسته‌ترین قطعات موسیقی عاشیقی طی چند دهه گذشته به شمار می‌رود که در آرزوی ایرانی آزاد و آباد ساخته شده است.

ادامه مطلب ...

کاشت کبوده با چه هدفی؟


آیا کاشت درختان در پارک‌ها برای تولید چوب انجام می‌شود؟

پس از انتشار خبر قطع تعدادی از درختان مادی نیاصرم اصفهان در چند روز گذشته و اعتراض شهروندان و اهالی محل، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، کاربرد این درختان را «صنعتی» اعلام نمود و افزود که قطع درختان مذکور به علت درون‌پوسیدگی بوده است. این درحالی بود که برخی کارشناسان پس از مشاهده درختان بریده شده، اعلام کردند که تعدادی از درختان قطع شده جوان بودند و هیچ نشانه‌ای از دیرزیستی یا آفات در آنها دیده نمی‌شد. برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقد بودند که این گونه‌های گیاهی در کشورهای دیگر برای تولید چوب استفاده می‌شوند و به درد اماکن عمومی شهری مثل پارک‌ها نمی‌خورند. کارشناسان تاکید داشتند که شهرداری با انتخاب اشتباه برخی از گونه‌ها برای کاشت در پارک‌ها و کنار مادی‌ها در عمل موجب اتلاف سرمایه شهر می‌شود. به عقیده این کارشناسان انتخاب گونه‌هایی مثل کبوده Populus alba برای کاشت در پارک‌ها اشتباه است چون این درختان گونه‌هایی تند رشد هستند و سریع به دیرزیستی می‌رسند و به آفات گیاهی و عومل استرس‌زا مثل خشکی یا کم‌آبی حساس هستند و  در اثر تنش خشکی، درخت ضعیف شده و آفات و امراض آن را از پای در می‌آورد. لذا شهرداری‌ها باید یاد بگیرند و عادت کنند که قبل از انتخاب گونه‌های گیاهی شرایط محل را در نظر گرفته و با انتخاب صحیح گونه مناسب از کاشت درختانی که زود به «دیرزیستی» می‌رسند در پارک‌ها و فضای سبز خودداری کرده و از گونه‌هایی استفاده کنند که مقاوم‌ترند.

ادامه مطلب ...

مترو یا نقش جهان!؟

 

آینده مبهم نقش جهان

 به سرنوشت جهان‌نما و مترو گره خورد!

ایران‌نامه- معصومه شهباز:  در حالی که همچنان پرونده نقش جهان در خصوص برج جهان نما باز است، عبور خط شرقی ـ غربی متروی اصفهان از زیر این میدان،بر دامنه نگرانی‌ها افزوده و بیم آن می‌رود با اصرار مسئولان قطارشهری در اجرای این پروژه، دومین میدان بزرگ جهان از لیست میراث جهانی خارج شود. عبور قطار شهری از میدان نقش‌جهان درحالی تهدیدی جدی از سوی معاون میراث‌فرهنگی کشور قلمداد شده که رئیس شورای شهر اصفهان این گفته را تبلیغی هدفدار عنوان کرده است. پیش از این بارها در همایش‌ها و کنفرانس‌های خبری کارشناسان و روزنامه نگاران نگرانی خود را از عملیاتی‌شدن این پروژه و خطراتی که برای ابنیه تاریخی این میدان تاریخی خواهد داشت اعلام کرده بودند. اما این بار علویان صدر معاون میراث‌فرهنگی کشورخود به میدان عمل آمده و تاکید کرده که اگر این طرح ادامه پیدا کند حذف میدان نقش جهان و مجموعه اطراف آن جدی می‌شود. با این‌حال رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان می‌گوید که قطار تا 5 سال دیگر از زیر میدان عبور نمی‌کند و سخنان معاون میراث فرهنگی تبلیغات هدفدار علیه اصفهان و کشور است.

ادامه مطلب ...